Kayısı hakkında en ilginç bilgiler nelerdir?

Kökeni Çin'e dayanan bu turuncu meyve, İpek Yolu'ndan dünyaya yayılırken Ermenistan'a da uğrayarak botanik adına yerleşti. Astronotların uzay çantasından kozmetik ürünlere, alternatif tıptan endüstriyel kullanıma kadar pek çok alanda iz bırakan kayısı, Malatya'nın verimli topraklarında yetişerek dünyanın %85'ini besliyor.

19 Kasım 2025
Kayısının Bilinmeyen Tarihi ve Kökeni

Kayısı, botanik adı Prunus armeniaca olan ve gülgiller familyasından gelen bir meyvedir. İlginç bir şekilde, adı "Ermeni" anlamına gelen "Armeniaca"yı taşısa da, kayısının anavatanının Çin olduğu ve buradan İpek Yolu üzerinden Ermenistan'a, ardından da Avrupa'ya yayıldığı düşünülmektedir. Romalılar kayısıyı "praecocum" (erken olgunlaşan) olarak adlandırmış, bu da İngilizce "apricot" kelimesinin kökenini oluşturmuştur.

Astronotların Uzaydaki Besini

Kayısı, NASA tarafından astronotların beslenme programına dahil edilmiş ilk meyvelerden biridir. Kurutulmuş kayısı, uzun raf ömrü, hafifliği, yüksek besin değeri ve enerji verme özelliği nedeniyle uzay görevlerinde ideal bir atıştırmalık olarak kullanılmıştır.

Kayısı Çekirdeğinin Şaşırtıcı Gerçekleri
  • Kayısı çekirdeği, "B17 vitamini" olarak da bilinen amigdalin içerir. Bu madde alternatif tıpta tartışmalı bir şekilde kullanılmaktadır
  • Acı kayısı çekirdekleri yüksek oranda siyanür bileşikleri içerdiğinden, kontrolsüz tüketimi zehirlenmelere neden olabilir
  • Kayısı çekirdeği yağı, kozmetik ve aromaterapi alanında yaygın olarak kullanılmaktadır

Dünyanın Kayısı Başkenti: Malatya

Türkiye, dünya kuru kayısı üretiminin yaklaşık %85'ini karşılayarak küresel bir lider konumundadır. Malatya bölgesi, özel mikrokliması ve verimli toprakları sayesinde dünyanın en kaliteli kayısılarını üretmektedir. İlginçtir ki, Malatya'da kayısı ağaçları genellikle 50-60 yıl boyunca meyve vermeye devam edebilmektedir.

Kayısının Sağlığa Faydalarındaki Sıra Dışı Detaylar
  • Kayısı, beta karoten açısından o kadar zengindir ki, düzenli tüketimi cilde hafif turuncu bir ton verebilir
  • Kurutulmuş kayısı, taze kayısıya göre 5 kat daha fazla demir içerir
  • Kayısı çekirdeği kabuğundan üretilen aktif karbon, su arıtma sistemlerinde kullanılmaktadır

Kayısının Kültürel ve Sembolik Anlamları

Ermenistan'da kayısı ulusal bir sembol olarak kabul edilir ve ülke armasında yer alır. Çin kültüründe ise kayısı ağacı eğitimi ve öğretmenliği temsil eder. Ayrıca, Orta Çağ'da kayısının aşk iksiri olarak kullanıldığına dair inançlar bulunmaktadır.

Bilimsel ve Endüstriyel Kullanımları

Kayısı çekirdeği yağı, İkinci Dünya Savaşı sırasında motor yağı olarak kullanılmıştır. Günümüzde ise kayısı, doğal boya üretiminde (sarı ve turuncu tonları için), kozmetik ürünlerde ve hatta bazı ilaçların kaplanmasında kullanılmaktadır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Kayısı Yağı Nedir?
Kayısı Yağı Nedir?
Haber Bülteni
;